معرفی ستاد توسعه فناوری‌های فوتونیک، لیزر، مواد پیشرفته و ساخت
بر اساس برآوردها، در سال 2017 ارزش بازار حوزه فوتونیک در جهان بالغ بر 500 میلیارد دلار بوده است. این صنعت تنها در اروپا تا کنون بر اساس آمارهای رسمی اتحادیه اروپا، بیش از 300 هزار تن را در بالغ بر 5000 شرکت کوچک و متوسط مشغول به کار کرده است. بنا بر آمارهای بانک جهانی، سرعت افزایش ارزش این صنعت، از متوسط سرعت افزایش تولید ناخالص جهانی بیشتر است. فناوری فوتونیک جزء 6 حوزه فناوری توانمندساز در اروپا دسته‌بندی شده است. بیشترین اثر اهرمی در رشد دیگر فناوری‌ها را در مطالعات اتحادیه اروپا به خود اختصاص داده است.
کاربردهای فوتونیک بسیار گسترده است؛ از جمله در ارتباطات (شفاف تر سریع تر و پویاتر کردن شبکه های نوری و گسترش بازار ارتباطات)، طراحی و تولید صنعتی (برش، حکاکی، لایه‌نشانی، پردازش مواد، ساخت افزایشی و ...)، پزشکی (تحقیقات پیش بالینی، تومورشناسی، تشخیص و درمان بیماری‌های عفونی، تصویربرداری و پایش عصبی و ...) و همچنین در حوزه انرژی (فوتوولتاییک)، آموزش و تحقیقات (اندازه‌گیری، اسکن و ...) و به عنوان یک فناوری توانمندساز کلیدی برای فناوری‌های دیگر.
همچنین مواد پیشرفته کلید توسعه فناوری و تولید ثروت در کشورهاست. حوزة فناوري‌هاي مواد پيشرفته، شامل فلزات، سراميك‌ها، پليمرها و كامپوزيت‌هاي پيشرفته و فرايندهاي ساخت و توليد آنهاست. توسعة اغلب فناوري‌هاي پيشرفته (از قبيل هوافضا، انرژي‌هاي تجديدپذير، ميكروالكترونيك، زيست‌فناوري و...)، در گرو دسترسي به مواد پيشرفته و فناوري‌هاي مرتبط با آن است؛ نگاهي به محدودیت‌های سال‌هاي گذشته كشور در دست یابی به برخی از این مواد، به خوبي مبين اهميت كليدي اين حوزه مي‌باشد.
سرمایه‌گذاری در حوزه مواد پیشرفته به ویژه در زمینه زیرساخت فوتونیک و مواد پیشرفته در کشور، نیازمند مقادیر بالایی از سرمایه ثابت و همچنین انتقال فناوری‌ها به درون کشور است.
با توجه به اهمیت این موضوع و اهتمام معاونت علمی و فناوری، بهمن ماه سال 1394 و خرداد ماه 1395 دو ستاد توسعه فناوری‌های «لیزر، فوتونیک و ساختارهای میکرونی» و «مواد و ساخت پیشرفته» با هدف ساماندهي، کمک به ارتقای وضعیت تولید، تجاری‌سازی، توسعه فناوری و زیرساخت‌های مرتبط با این دو حوزه مهم تشکیل شدند.
این دو ستاد در طول حدود 3 سال فعالیت خود، با تشکیل کارگروه‌های مختلف، تلاش حداکثری را با توجه به منابع موجود در راستای ماموریت‌های شش‌گانه حمایت از دستیابی به مرجعیت علمی کشور و ایجاد زیرساخت‌های راهبردی ملی در حوزه‌های خاص؛ ترویج و فرهنگ علم، فناوری و کارآفرینی؛ تسهیل تبادلات و همکاری های علمی و فناوری بین‌المللی؛ توسعه فناوری‌های راهبردی متناسب با نیازهای کشور؛ ارتقای فناوری در صنایع موجود و توسعه کسب و کارهای جدید دانش‌بنیان و توسعه بازار محصولات دانش‌بنیان در حوزه تخصصی مربوطه پیگیری نمودند.
حمایت از طرح‌های توسعه فناوری شرکت‌های دانش‌بنیان با توجه به نیازها و تقاضاهای داخلی؛ حمایت از برگزاری نشست‌ها، پانل، سمینار، دوره‌های آموزشی ملی و بین‌المللی، نمایشگاه، کنفرانس در مقاطع مختلف اعم از دانشآموزان، دانشجویان، دبیران و صنعتی؛ تدوین پیش‌نویس سند و نقشه‌راه حوزه مربوطه و پیگیری تصویب آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ تدوین پیش‌نویس نقشه‌راه ملی توسعه فناوری و صنعت چاپ سه‌بعدی ایران؛ پیگیری مقدمات تاسیس انجمن علمی و صنفی، حمایت از راه‌اندازی و تجهیز موسسه؛ ایجاد و توسعه شبکه تعاملات، ارتباطات و همکاری‌های فناورانه در سطح داخلی و بین‌المللی؛ دعوت از مراکز علمی و فناوری بین‌المللی برای سفر به ایران و مشارکت در رویدادها و برنامه‌های داخلی مرتبط؛ شناسایی و جذب نخبگان برجسته دانشگاهی و حوزه کسب و کار غیر مقیم؛ تعریف و حمایت از پروژه‌های مشترک تبادل فناوری و...از جمله تلاش‌ها و اقدامات این دو ستاد بوده است.
با اتخاذ سیاست‌های جدید معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، این دو ستاد در آبان ماه سال 1397 ادغام شده و ستاد توسعه فناوری‌های فوتونیک، لیزر، مواد پیشرفته و ساخت مسئولیت راهبری، سیاست‌گذاری و هماهنگی برای توسعه فناوری این دو حوزه راهبردی در کشور را به عهده گرفت.
